Έθνος και Εθνικισμός - Συμπεράσματα, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο

Κεφάλαιο 5ο

 

Ο εθνικισμός είναι αίρεση της ορθοδόξου εκκλησιαστικής ζωής, που σημαίνει ότι κάθε εθνικισμός είναι αποσπασματικός, αφού βιώνει την μερικότητα σε βάρος της καθολικότητος. Η Ορθοδοξία από την φύση της είναι υπερεθνική χωρίς φυσικά να καταργή τις ιδιαίτερες πατρίδες κάθε ανθρώπου. Όπως για κάποιον αστροναύτη που εξέρχεται από την έλξη της βαρύτητος που εξασκεί η γη ισχύουν άλλες συνθήκες και άλλοι νόμοι, το ίδιο συμβαίνει και με τον άνθρωπο που βιώνει την Χάρη του Θεού. Έχει μια ζωή που είναι υπέρβαση της βιολογικής ζωής. Είναι αυτό που λέγεται ότι αποκτά μια υπόσταση που είναι άρνηση κάθε φυσικής αναγκαιότητος, κάθε αναγκαιότητος της φύσης.

Τελειώνοντας πρέπει να αναφερθώ για λίγο και σε κάτι που λέγεται πολύ σήμερα, ότι δηλαδή πρέπει να αντιπαρατάξουμε το ορθόδοξο τόξο στο ισλαμικό τόξο. Βέβαια, πρέπει να τονισθή ότι πρέπει να αγαπούμε και να ενδιαφερόμαστε για τους ομοδόξους λαούς με τους οποίους έχουμε την ίδια πίστη και λατρεία, που μας ενώνει η εκκλησιαστική ζωή, και οι οποίοι αντιμετωπίζουν το μίσος άλλων ξένων ομολογιών. Αλλά δεν μπορούμε να μιλάμε για ορθόδοξο τόξο που πρέπει να αντιπαρατεθή προς το ισλαμικό τόξο. Και αυτό για τρεις βασικούς λόγους:
Ο πρώτος γιατί δεν υπάρχει ενιαίο ισλαμικό τόξο. Υπάρχουν μεγάλα ρήγματα στις σχέσεις μεταξύ των Μουσουλμάνων, αφού πολλοί Μουσουλμάνοι δεν συμπαθούν τους Τούρκους. Και στα Βαλκάνια υπάρχουν Μουσουλμάνοι που δεν είναι Τούρκοι, αλλά άλλοι μεν εξισλαμισθέντες Σλάβοι, άλλοι δε εξισλαμισθέντες Έλληνες. Όπως επίσης στην Τουρκία υπάρχουν οι Αλεβίδες για του οποίους πολλά λέγονται τελευταία. Δεν μπορούμε όλους αυτούς να θεωρούμε ότι έχουν ενότητα μεταξύ τους.
Ο δεύτερος λόγος γιατί και μεταξύ μερικών Ορθοδόξων δεν υπάρχει ενότητα και αγάπη, ακριβώς γιατί εισάγονται εθνοφυλετισμοί. Εμείς οι Έλληνες συνήθως θεωρούμε την πατρίδα ως έννοια κατωτέρα της θρησκείας, αλλά δεν νομίζω ότι το ίδιο κάνουν και οι άλλοι. Είναι ενδεχόμενο να χρησιμοποιήται η Εκκλησία για την επικράτηση του ιδιαιτέρου εθνοφυλετισμού.
Ο τρίτος και κυριότερος λόγος είναι ότι η Ορθοδοξία δεν μπορεί να γίνη ιδεολόγημα που να αντιπαρατίθεται σε άλλα ιδεολογήματα και να χρησιμοποιή όλες τις μεθόδους της ιδεολογίας. Το ορθόδοξο τόξο προϋποθέτει την Ορθοδοξία ως ιδεολόγημα. Έτσι στην άποψη αυτή ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι και μεγάλες δυσκολίες, αφού συνδέεται με την ζωή του πεπτωκότος ανθρώπου, την ζωή χωρίς το Άγιο Πνεύμα.

Το Κράτος μπορεί να εξασκή την πολιτική που θέλει, που νομίζει ότι συμφέρει τους πολίτες του. Η Ορθοδοξία όμως έχει μια άλλη ζωή, που συνδέεται με την Χάρη του Θεού και βοηθά τον άνθρωπο να ξεπερνά κάθε παροδικότητα και σχετικότητα, κάθε μερικότητα και αποσπασματικότητα. Η Ορθοδοξία πρέπει να αποβλέπη στην ζωή της Ρωμηοσύνης, που πραγματικά είναι υπέρβαση του εθνοφυλετισμού.

Αυτό σημαίνει ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί ποτέ να περικλεισθή σε εθνικιστικά σχήματα, αλλά έχοντας την Αποκάλυψη του Θεού την διαφυλάσσει αλώβητη, έστω κι’ αν χρησιμοποιή τα ιδιαίτερα σχήματα, τις παραδόσεις και την γλώσσα κάθε λαού. Με αυτήν την έννοια κάθε άνθρωπος και λαός μπορεί να διαποτίζεται από την ζωή της Ρωμηοσύνης, έστω και αν βρίσκεται στην Αμερική, την Ασία, την Αφρική κλπ. Άλλωστε η Ρωμηοσύνη, που είναι έκφραση του πνεύματος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, διακρίνεται για την αυθεντική οικουμενικότητα, που είναι αναίρεση του εθνοφυλετισμού.
http://www.oodegr.com/oode/biblia/ethnik1/epilogos.htm